Praktijk voor GGZ en Mediation

Bij conflicten en scheidingen wordt nog al te vaak naar de rechter gestapt, die in een langdurig proces en vaak zonder garanties een onpartijdig oordeel moet vellen. Deze moeizame weg naar rechtspraak wordt elk jaar steeds ingewikkelder en duurder.

Waarom zou je geen beroep doen op een mediator? Dit is sneller, goedkoper en geen verliezers, en vooral zoals je beiden samen beslist.

Elk jaar maken steeds meer mensen succesvol gebruik van mediation.

Mediation is een interventie van een mediator (bemiddelaar) om twee of meer personen, partijen of groepen die een geschil hebben met elkaar in gesprek te brengen teneinde onderling tot een oplossing te komen. 

Mediation (bemiddeling) is vooral nuttig als o.a.:

• De communicatie verstoord is, als rechtstreekse onderhandelingen tussen de partijen belemmerd worden door een wederzijds gebrek aan                vertrouwen; 
• Of als een van beide partijen zo kwaad of beledigd is, dat hij of zij weigert nog langer met de andere partij te praten. 

Het doel van mediation is niet een oplossing waar alle partijen 100% enthousiast over zijn, (dat zou wel mooi zijn, maar gebeurt in praktijk zelden); het doel is slechts een oplossing tot stand te laten komen waar beide partijen zich kunnen vinden en die in hun belangen op aanvaardbare wijze tegemoet komt. De mediator laat partijen aldus de gang maken van standpunten naar belangen en ondersteunt hen in de verbetering van hun communicatie.

Opkomst van mediation

Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is mediation als methode van conflictbemiddeling in Nederland en België in opkomst.

Daarvoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. In de eerste plaats is er een groeiend besef dat de traditionele juridische aanpak van conflicten ontoereikend is. Enerzijds omdat het juridische geschil veelal niet hetzelfde betreft als het onderliggende conflict. 

Anderzijds omdat de juridische weg vaak tijdrovend, kostbaar en niet altijd voorspelbaar is, en veelal belastend is voor betrokkenen.

In de tweede plaats speelt een maatschappelijke verandering een rol: bij juridische procedures leggen partijen de uitkomst van hun geschil inn handen van een autoriteit, de rechter. Deze overgave aan een autoriteit past niet meer bij de hedendaagse - geëmancipeerde - positie van mensen.

De opkomst van mediation vloeit voort uit het inzicht dat het louter door een juridische bril bekijken van conflicten, die dan geschillen gaan heten, niet de beste manier is om conflicten op te lossen. Bij de opkomst van mediation is het ook van belang te onderkennen dat bij conflicten een combinatie van twee disciplines een rol speelt: de juridische en de sociaal psychologische mediation berusten op de toepassing van sociaal psychologische kennis, die vaak in een juridische context toegepast wordt.

Mediation is alleen mogelijk als aan de volgende punten voldaan wordt:

Denk hierbij aan o.a.:

• Twee of meer partijen hebben een geschil dat ze niet (meer) zelf kunnen oplossen
• De communicatie tussen partijen is - ernstig- verstoord, zodat een gesprek onmogelijk is geworden
• Geen van de partijen is in staat om zijn eigen wens zonder de andere partij te realiseren, ook niet met behulp van een externe autoriteit
• Partijen zijn in principe bereid om afspraken te maken met de andere partij; als een partij de totale verwerping of vernietiging van de andere              partij wenst en niet met minder genoegen neemt, heeft mediation geen zin.
• Er is een mediator beschikbaar die voor beide partijen aanvaardbaar is
• Partijen willen hun conflict niet in de openbaarheid (voor de rechter) brengen
• Zolang de partijen "bemiddelen" wordt (in geval van) de gerechtelijke procedure stopgezet; de overeengekomen oplossing kan door de rechter          worden gehomologeerd.

Bij mediation bemiddelt een onafhankelijke derde (de mediator) tussen de partijen, die op inhoudsniveau eigen baas blijven in het conflict. 

De mediator helpt de partijen om een voor alle partijen aanvaardbare oplossing te vinden, door de (veelal verstoorde) communicatie tussen de partijen weer op gang te brengen en hen andere invalshoeken te bieden bij het zoeken naar die oplossing.

De partijen zijn ten principale zelf verantwoordelijk voor het eindresultaat. Het bemiddelingsproces bestaat er gewoonlijk uit dat de mediator soms afwisselend, apart of met beide partijen praat (de casus) en/of als gespreksleider optreedt bij een gesprek tussen partijen.

De mediator zal onder andere:

• Een gespreksstructuur aanbrengen en de procedure bewaken
• Machtsverschillen zo veel mogelijk egaliseren
• Alle partijen aan het woord laten, waarbij spreektijd gelijk wordt verdeeld
• Informatie laten verzamelen over de feiten, de standpunten en belangen van de partijen en de achtergronden.

• Begrip proberen te kweken voor de visie van de ander
• Trachten een oplossingsgericht onderhandelingsgesprek op gang te brengen door de ernstigste verstoringen in de communicatie te herstellen
• Voorstellen en reacties daarop faciliteren tussen de partijen (opties) genereren
• Helpen om de bereikte oplossingen netjes af te wikkelen en vast te leggen in een vaststellingsovereenkomst.

Mediation kan snel tot resultaat leiden. 25% van de bemiddelingen zijn binnen vijf uur gesprekstijd afgerond en circa 35% tussen de vijf en de tien uur. Mediation leidt vaak maar niet altijd tot een oplossing die voor beide partijen aanvaardbaar is. De bereidwilligheid tot samenwerking is doorslaggevend. De gang naar de rechter kan dan alsnog gemaakt worden.

Rol van de mediator

Essentieel is het vertrouwen en geheimhoudingsplicht. Dit betekent dat alles wat tijdens een bemiddelingsfase wordt besproken, niet naar buiten gebracht mag worden. Pas wanneer partijen een (schriftelijke) overeenkomst ondertekenen (de vaststellingsovereenkomst) is er sprake van een afspraak waaraan partijen zich moeten houden. De partijen moeten erop kunnen vertrouwen dat de mediator niet de ene of andere partij voortrekt.

De neutraliteit is de ruggengraat van het vak.

Een andere belangrijke rol is dat de mediator er op toe ziet dat er geen misbruik kan worden gemaakt van machtsongelijkheid.

Wanneer een van de partijen onmachtig is om op adequate wijze op te komen voor of haar (belangen) kan de mediator stoppen of partijen daarop wijzen. Ook wanneer partijen zich aanvullend moeten laten informeren alvorens akkoord te gaan met een voorstel, dan zal de mediator een partij daarop wijzen.

De mediation is een vrijwillig proces, de bemiddeling kan dus niet opgelegd worden. De mediation verloopt ook volledig vertrouwelijk.

Wat is het resultaat van mediation?

• Snel resultaat: Er zijn geen wachttijden voor het opstarten van een mediation-traject, afhankelijk van de aard van het conflict en de bereidheid   om tot een oplossing te komen, kan er binnen enkele dagen of weken een oplossing op tafel liggen. Elk conflict is bespreekbaar.

• Kostenbesparing: Bij een mediation-traject  zoeken de partijen zelf naar een oplossing en worden, afgezien van de mediator, geen derden

• Herstel van communicatie: Mediation zorgt ervoor dat het gesprek weer op gang komt. Beide partijen mogen in gelijke hun eigen verhaal         vertellen. Zo komen onuitgesproken frustraties en emoties naar voren die het oorspronkelijke conflict verhullen. Betrokkenen luisteren weer               naar elkaar. Van daaruit kan er gezocht worden naar een voor ieder aanvaardbare oplossing.
  

• Herstel van samenwerking: Betrokken partijen komen in beweging: ze nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen gedrag en de                       consequenties van hun handelen. Ze winnen elkaars vertrouwen in kleine stapjes terug. De verstandhouding verbetert. 

Door het maken van gedegen afspraken is het mogelijk de samenwerking te hervatten.

• Geen oordeel en vertrouwelijk: Bij een mediation-traject doet een mediator geen inhoudelijke uitspraken over het geschil en oordeelt dus niet.
  

De mediator is neutraal en onpartijdig. alle partijen verplichten zich tot geheimhouding. Je kunt dus vrij praten over wat je dwars zit, zonder dat         hier nare consequenties aan vast zitten en daardoor is er geen onnodig gezichtsverlies en schade aan derden.

Je bepaalt zelf of en zo ja, hoe en wanneer je de buitenwereld informeert over je samenwerkingsprobleem. Daarmee zijn er geen verliezers en

zijn partijen makkelijker bereid tot enige vorm van samenwerking.

• Eigen inbreng: Partijen formuleren uiteindelijk zelf de oplossing en houden daarmee grip op hun eigen situatie, en toekomst. Het staat je vrij   om op elk moment de bespreking af te breken. Ook dan kunnen jij en de anderen betrokkenen de gesprekken als nuttig ervaren hebben.

• Respectvolle beëindiging van de samenwerking: Niemand kan je er toe dwingen. Het kan gebeuren dat partijen besluiten om de (werk)- 
  

relatie te beëindigen. Omdat alles aan de orde is geweest, ook de emotionele aspecten van het conflict, hebben partijen vaak geen behoefte             meer om na afloop negatieve uitlatingen over elkaar te doen. zo neemt men respectvol afscheid van elkaar. 

• Balans in belangen: Het resultaat is gebaseerd op respect voor wederzijdse belangen. 

De mediator gaat ook uit van wissel- en samenwerking en van je eigen kracht.

Hij of zij is toekomst gericht en concreet, het zelf-oplossend vermogen van de mens vormt het centrale uitgangspunt.

Verschillende vormen van mediation in de Praktijk voor GGZ en Mediation 

De mediator van Praktijk voor GGZ en Mediation is een veelzijdig opgeleide specialist en een ervaringsdeskundige.

Hieronder volgt een selectie van verschillende vormen van mediation die in de praktijk mogelijk zijn.

Denk hierbij aan mediation bij:

• Arbeidsconflicten o.a.: samenwerkingsproblemen, lagere productiviteit, ziekteverzuim, omscholing, re-integratie en ontslag
• Bestuurszaken: klachtenprocedures en bezwaarschriften bij belasting, justitie, gemeenten en overige overheidsinstellingen
• Burenruzie- en buurtconflicten o.a.: geluid- en stankoverlast, onenigheid rond achterstallig onderhoud, dieren en erfscheiding
• Scheiding o.a.: ouderschapsplan en alimentatie (zie ook de rubriek: scheidingsbemiddeling)
• Familiezaken o.a.: nalatenschap of erfenis, familieruzie, kinderen en voogdijzaken
• Multiculturele component o.a.: in onze multiculturele samenleving wonen en werken mensen met en naast elkaar.

• Samenwonen o.a.: inboedelverdeling, recht op woonruimte, financiën en co-ouderschap 
• Zakelijke conflicten o.a.: met leverancier of afnemer, opvolgingskwesties, bedrijfsovername en aandeelhouders

VOOR WIE- EN WELKE PROBLEMATIEK?

Iedereen die hulp nodig heeft kan dezelfde dag nog een afspraak maken met een van onze gespecialiseerde mediators, ongeacht zijn of haar financiële positie, nationaliteit en problematiek. Ook als je voorheen bij een andere specialist bent geweest.

Je hebt geen verwijsbrief van de huisarts nodig en er is geen wachtlijst.

In Praktijk voor GGZ en Mediation behandelen we onder Mediation een groot aantal problemen en vraagstukken. 

Alles vernoemen zou onoverzichtelijk worden. Het gaat er vooral om problemen te voorkomen, zoveel mogelijk op te lossen of te verlichten en vragen te beantwoorden.

Enige voorbeelden van hulpverleningsvragen zijn: (zie ook bij verschillenden vormen van Mediation)

• Arbeid- en werkgerelateerde conflicten
• Conflicten met bedrijven en (semi)overheidsinstanties
• Burenruzie en buurtconflicten
• Echtscheiding en samenwoning
• Conflicten gerelateerd aan familie- en gezin
• Conflicten met een multiculturele component
• Conflicten gerelateerd aan het Personen- en Familierecht
• Zakelijke conflicten

Mediation binnen onze praktijk is curatief (helend) van karakter, doel- en resultaatgericht, relatief kortdurend en daardoor kostenbesparend. 

De cliënt bepaalt samen de mediator de te bereiken doelen en de efficiëntste weg er naar toe.